Kiremit Oyunu çocukken oynadığımız bir oyundu. Önce yere küçük bir daire çizilir ve ebe olan grup dairenin ortasına kiremit parçaları üst üste dizer, diğer grup ise topla o kiremitlere nişan alıp devirmeye çalışırdı.
Kiremitleri dizen grup, diğer grubun topu atacağı sırada “Ortada kuyu var yandan geç!” diye tempo tutardı.
Bu oyununda söylenen bu tekerleme, zamanla tehlikeli durumları es geçmek anlamında da kullanılır oldu…
Bu Koronaviriüs serüvenimiz de biraz öyle.
Bazen denizi geçip belki de derede boğulabileceğimizi göremiyor ve es geçebiliyoruz.
Bu kobid eşkıyası ile yaklaşık iki aydır büyük bir mücadele veriyoruz.
Bilim Kurulu önderliğinde ulusça fedakarlık yapıyoruz.
En güzel günleri; 23 Nisan’ı, 1 Mayıs’ı ve baharı, çiçeği, börtü böceği ıskaladık.
Tecridlerdeyiz dostlar!..
Yatıyoruz; “Evde Kal!”
Kalkıyoruz; “Sosyal Mesafeyi Koru!”
“Maske tak marş!..”
Ancak razıyız.
Zira baktık ki sahiden bu işin şakası yok!
Karınca kararınca, ulusça evde kaldık.
Bulduk, bulamadık, yıkadık, yamadık, taktık maskeleri…
Gözümüz bu kobit eşkiyasının “Pik” inde, yılmadık günlerce tecritlerde dayandık.
Sonunda “Pik” i tutturduk, artık “Yeni Normal” e dönebiliriz dediler.
Önce günlerdir ev tecridinde bulunan yaşlılarımıza 4 saat havalandırmaya çıktı.
Sırada 20 yaş altı çocuk ve genç kobidzedeler var…
Berberler, kuaförler de artık randevu ile tek tek alabilecek müşterilerini.Bazı riski az illeri de tecritten çıkardık.
Buraya kadar Yeni Normal’in gereklerine aykırı gelecek ölçüsüz, anormal bir durum yoktu belki.
Ancak Alış Veriş Merkezlerini (AVM) de açmaya kalkınca işler değişti.
Tez Koop-İş Sendikasına göre AVM’lerin açılmasında hükumet AVM çalışanlarının kısa çalışma ödeneğini ödemeye 51 gün dayanabilmişti.
Bazı çevrelere göre ise bu kararın alınmasında AVM lobisi etkin olmuştu.
Vatandaşın ise asıl akıl erdiremediği nokta; sahil bantları, mesire ve ören yerleri yasak olmasına karşın yüzlerce kişinin alışveriş yaptığı kapalı mekanlar olan AVM’ler serbest olmasıydı!?
İşte belki de bir çuval incirin berbatları na geldiğimiz nokta tam da buydu…
Nitekim daha ilk günden İstanbul trafiği tıkandı, AVM kapılarına kuyruk oluştu.
Her ne kadar kapıda ateş ölçülse de, bazı hastaların semtom göstermeden de virusü başkalarına bulaştırması olasıydı.
Maske takmak mecburi olsa da halka dağıtılan telsiz maskelerin koruyuculuğu belli. Ayrıca, vatandaşın maskeyi ağzına mı, burnuna mı, çenesine mi taktığı konusundaki tavrı da ortada…
AVM kapısından kaç kişiyi alırsan al; içeride nasıl olacak sosyal mesafe?
Ya giyilen, denenen, çıkarılan giysiler?
Peki ya tuvaletler?..
Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Tevfik Özlü; AVM’lerde bir yığılma olması, sosyal mesafe kurallarına uyulmamasının, hijyen ihlalinin sıkıntılı süreçler yaşanmasına sebep olacağını belirtiyor.
Özlü; klima konusunun önemine dikkat çekerek; “Klima konusu hassas. Zira klimalar genellikle oda havasını alıp, soğutup içeri verirler. İçerideki havayı, taze havayla değiştirmezler. O nedenle taze hava vermeye, klimalarda kullanılan filtrelerinin kaliteli olmasına özen gösterilmeli.” diyor…
Bakınız mesleği gereği AVM’ler gibi kapalı mekanların 42 yıldır ısıtma, soğutma, havalandırma sistemlerini projelendirip uygulamasını yapmış bir vatandaş sosyal medyadan ulaşan mesajında tüketiciyi nasıl uyarıyor:
“… Kendinizin ve sevdiklerinizin sağlığı için AVM’ lere kesinlikle girmeyin!..
Bu tür ortamların ısıtma-soğutma sistemleri havalandırma ile yapılır ve bu sistemler enerji tasarrufu için hiç bir zaman %100 taze hava ile çalıştırılamazlar. Ortam havasının önemli bir kısmı ısıtılarak ( veya soğutularak) yeniden mekana üflenir. Mekanda bir tane bile Covid 19 lu hasta varsa; virüs tüm havalandırma sistemi ile ortama dağıtılır…”
Türkiye’de 436 AVM var.
Buraların yaklaşık 500 bin çalışanı, olası milyonlarca müşterisinin bulaştırmasıyla pandeminin yeniden yükselerek yayılması söz konusu…
Şaka değil, ikinci bir dalga da söz konusu. Kobid’in ilk çıktığı Çin’in Wuhan’ kentinde Covid-19 vakalarının yeniden artması üzerine şehir teyakkuza geçti.
Singapur bugünlerde ikinci dalgayla boğuşuyor.
Almanya ikinci dalgaya karşı kobid önlemlerini gözden geçirmeye başladı.
Hatta dünyada üçüncü dalga konuşulmaya başladı.
Sevgili Tüketiciler;
Şimdi artık “bilinçli tüketiciliğin” tam da zamanı.
Zira yapacağınız bilinçli alışveriş ve Etik Tüketici davranışlarıyla hem kendi sağlığınızın, hem de halk sağlığının korumasına katkı yapabilirsiniz.
Lütfen kendinize şu soruları sorunuz:
Ben alışverişin nesnesi miyim?
AVM’den alacağım giyim eşyası, ayakkabı, çanta, zücaciye gibi ürünlere bu süreçte sahiden gereksinimim var mı?
Bir süre, ayakkabımız delinene, sırtımızdaki son mintan da parçalanana kadar sabretsek ne olur?
Her şey, kapitalist güç dayatmalarının oyuncağı olmamakla ve kişisel tüketimde ihtirasların nesnesi olmamakla başlıyor…
Etik Tüketiciler gibi davranıp, hem sağlığımız, hem de sosyal sorumluluğumuz doğrultusunda, bu zor günlerinde küçük esnafta destek olup, onlardan alışveriş etsek ne olur?
Onlar bu zor günlerde bize veresiye defterlerini açmadılar mı?..
Sevgili Okuyucular;
AVM’ lerdeki görüntü sayın Sağlık Bakanımızı da rahatsız etmiş.
Sayın Fahrettin Koca, sosyal medyadan AVM’lerin önünde oluşan kuyrukların fotoğrafını paylaşmış. “Risk devam ediyor” diyerek “Çok yakınlık normalden tez ayrılık getirir” demiş.
Oysa, sayın bakanın bugüne kadarki olumlu performansına “Ortada AVM var yandan geç!” tarzı bir yaklaşım yerine, sosyal devletin gereğini yapmak çok daha yakışacaktır.
Milyonlarca tüketicinin yanı sıra 500 bin AVM çalışanının da sağlığını koruma sorumluluğuyla bu uygulama hemen yarın gözden geçirmelidir.
Ferda HEKİMCİ
TÜKETİCİNİN YANINDA
